Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο θεός Διόνυσος μια μέρα συνάντησε την Αμέθυστο, μια πολύ όμορφη κοπέλα και την ερωτεύτηκε. Εκείνη όμως αρνήθηκε τον έρωτά του και θέλοντας να του ξεφύγει, ζήτησε την βοήθεια των θεών.
Η θεά Άρτεμις που εισάκουσε τις προσευχές της, την μεταμόρφωσε σε μια λευκή πέτρα. Τότε ο Διόνυσος ταπεινωμένος και θυμωμένος έχυσε το κρασί του πάνω στην πέτρα κι έτσι η πέτρα απέκτησε τους πολύ όμορφους μωβ χρωματισμούς.
Παρόλο που το όνομα του Αμέθυστου προήλθε από τον μύθο με την όμορφη κοπέλα και τον θεό Διόνυσο στην ουσία είναι σύνθετο του στερητικού «α» και του ρήματος «μεθύω». Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν λοιπόν πως πίνοντας κρασί από δοχεία διακοσμημένα με Αμέθυστο ήταν προστατευμένοι από την μέθη.
Ο Αμέθυστος θεωρήθηκε πολύτιμος λίθος από διάφορους αρχαίους λαούς και τον χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή αντικειμένων τέχνης. Δοχεία, πιάτα και διάφορα άλλα κομψοτεχνήματα από Αμέθυστο υπάρχουν σε πολλά μουσεία και συλλογές.
Σήμερα όμως χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για την κατασκευή κοσμημάτων και μάλιστα προτιμάται περισσότερο από τους υπόλοιπους ημιπολύτιμους λίθους λόγω της διαφάνειας, της υαλώδους λάμψης και της μεγάλης σκληρότητάς του.
Ο Αμέθυστος είναι αρκετά συνηθισμένος στο γήινο φλοιό, αλλά τα καλύτερα δείγματα για την κατασκευή κοσμημάτων προέρχονται από την Βραζιλία, την Ουρουγουάη, την Ρωσία την Ινδία, κάποιες από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Τέξας, Μέιν) και τη Νότιο Κορέα.
