Το περίδοτο, με το έντονο πράσινο χρώμα του ελαιόλαδου, πήρε το όνομά του από την περσική λέξη “faridat” που σημαίνει “πολύτιμος λίθος”. Πρόκειται για μία ποικιλία του ορυκτού ολιβίνη υψηλής ποιότητας , με μορφή διαφανής.
Είναι από τους ελάχιστους λίθους που εμφανίζεται σταθερά σε ένα μόνο χρώμα, ωστόσο η ένταση και η ακριβής απόχρωση του, επηρεάζεται από το ποσοστό σιδήρου μέσα στην κρυσταλλική δομή, όσο μεγαλύτερο τόσο πιο έντονο το χρώμα του. Οι καθαρά πράσινες πέτρες είναι εξαιρετικά σπάνιες ενώ συνήθως τα περίδοτα βρίσκονται σε κιτρινοπράσινες αποχρώσεις. Όσο πιο έντονη η απόχρωση τόσο καλύτερη η ποιότητα. Οι πέτρες με το καλύτερο χρώμα συνήθως προέρχονται από τη Βιρμανία και το Πακιστάν.
Από την αρχαιότητα ήταν μία από τις πιο διαδεδομένες πέτρες στην κατασκευή κοσμημάτων -και συνεχίζει να είναι μέχρι και σήμερα. Με την Αίγυπτο να εξορύσσει τη μεγαλύτερη ποσότητα περίδοτου από το νησί Ζεμπιργκέτ στην Ερυθρά Θάλασσα για πολλούς αιώνες δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως ο εθνικός λίθος της Αιγύπτου, ενώ οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι αποκαλούν το περίδοτο “το στολίδι του Ήλιου”.
Στην αρχαία Ρώμη το ονόμαζαν “Σμαράγδι της νύχτας” ενώ οι αρχαίοι Έλληνες “Τοπάζιο”, παρ’ όλα αυτά δεν θα πρέπει να το συγχέουμε με τον ημιπολύτιμο λίθο τοπάζι που γνωρίζουμε σήμερα. Στη Χαβάη το περίδοτο συμβολίζει τα δάκρυα της Πέλε, της θεότητας του Ηφαιστείου και της φωτιάς, που ελέγχει τη ροή της λάβας καθώς ο λίθος “βγαίνει” στην επιφάνεια μέσω των ηφαιστείων.
Ένα από τα πιο γνωστά αρχαία αντικείμενα διακοσμημένα με περίδοτο είναι η λειψανοθήκη των τριών μάγων (Three Holy Kings Shrine) που βρίσκεται στον καθεδρικό ναό της Κολωνίας. Είναι κατασκευασμένη από ξύλο, χρυσό και ασήμι και διακοσμημένη με σμάλτο και περισσότερους από χίλιους πολύτιμους λίθους. Ανάμεσα τους υπάρχει και ένα μαγευτικό περίδοτο 200 καρατίων, το οποίο για αιώνες θεωρείτο ότι ήταν σμαράγδι.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα έργου τέχνης με περίδοτο είναι ο θρόνος του Σουλτάνου Μουράντ Β’, γνωστός και ως Gold Festival Throne, που βρίσκεται στο παλάτι Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης και είναι κατασκευασμένο από επιχρυσωμένο ξύλο και διακοσμημένο με 957 περίδοτα έντονου πράσινου χρώματος.
Το σετ κοσμημάτων της Αρχιδούκισσας της Αυστρίας Ισαβέλλας είναι περίτεχνα στολισμένο με περίδοτο. Αποτελείται από περιδέραιο, σκουλαρίκια, καρφίτσα και τιάρα, όπου μεγάλα περίδοτα περιβάλλονται από διαμάντια. Το σετ κατασκευάστηκε το 1825 περίπου και έμεινε στην ιδιοκτησία των Αρχιδούκων της Αυστρίας για περισσότερο από έναν αιώνα. Έκτοτε έχει βγει σε δημοπρασία τρεις φορές. Το 2012 τα σκουλαρίκια και η καρφίτσα πωλήθηκαν για 170.000 δολάρια.
Καθώς -όπως αναφέραμε παραπάνω- το συγκεκριμένο ορυκτό ήταν πολύ δημοφιλές στην Αίγυπτο, πλέον θεωρείται βέβαιο ότι η διάσημη συλλογή σμαραγδιών της Κλεοπάτρας, αποτελείτο στην πραγματικότητα από περίδοτα.
